Van 6 t/m 15 maart is het Boekenweek! Het grootste lezersfeest van Nederland. Er is een boek voor iedereen, om te ontspannen, je horizon te verbreden, je leven te verrijken. Maar hoe zit het met de liefhebbers van de goochelkunst? Wat is hun favoriete goochelboek? Welk boek geeft inspiratie om een truc of show nog beter te maken? De NMU vroeg het op de socials en daar kwamen leuke reacties op. Daarom vanaf vandaag iedere dag een ‘boekenverhaal’. We trappen af op Informagie met een groot verhaal en daarna elke dag op de NMU Facebook en Instagram pagina met o.a. Ted Winkel, Rafael Scholten, Rico Weeland, Johan de Man, Rafael (uit België), Lucas van Dijk en Michel van Zeist. Een extra reden dus om ook die kanalen te volgen.

Vandaag met Peter Damm, al 40 jaar boekenverzamelaar met een collectie van meer dan 500 boeken. Veel leesplezier!

De rijdende boekenkast bij de Noord – Hollandse Bond van Goochelaars

Ik was een jaar of 11 toen ik in de krant een stuk las over Goochelaar Ad Wurkum (artiestennaam Armandi). Hij woonde in het voormalig postkantoor dus ik kon door enig speurwerk in het telefoonboek zijn nummer achterhalen. Hij vertelde mij over de diverse goochelclubs en ik moest maar eens lid worden van de NBG. De eerste paar keren werd ik nog door mijn moeder naar Haarlem gebracht, maar al gauw werd het de trein van Koog-Bloemwijk naar Haarlem zo jong als ik was. Na twee jaar werd een ander jochie lid, ene Hans Klok, en die werd altijd door zijn vader Klaas gebracht. Daar was ik dan weleens jaloers op. Het was altijd leuk bij de club met de coaches Co Voerman en Bert Visscher en ‘leerlingen’ Frank Neeling, Peter Vogel, Alfons Borm en Arnaud van Rietschoten om er maar een paar te noemen. Ja, en Hans Klok.

Bij de NBG was een klein bruin kastje op wielen die als vast ritueel op een gegeven moment tevoorschijn kwam. Je raadt het al, daar mocht je boeken uit lenen. Kennelijk voor mij van onschatbare waarde, want ik heb veel geleend, zo’n beetje alles overgeschreven en als ik zakgeld had, gekopieerd. Wat een werk is dat geweest. Ik moest nog een heel eind fietsen ook om dat te kunnen doen. Die apparaten waren toen zeldzaam.

De eerste boeken van mijn opa


De Onovertroffen Goochelaar en Toovenaar (tweede druk) 1874 H.J. Ten Gunne Deventer
Het Meesterboek der Tooverkunst J.C. (Jack) Cannell 1939 Quaker oats-Graanproducten N.V. Rotterdam
Hocus Pocus 46 trucs leuk voor iedereen 1956 Royco Erwtensoep

Toen ik kon lezen vond ik op zolder opeens drie oude goochelboeken en samen met een goocheldoos en bijbehorend boekje is alles eigenlijk begonnen.
Jarenlang heb ik gedacht dat die boekjes van mijn vader (1944) waren, maar door recent onderzoek op Delpher.nl en wat steekwoordjes vond ik de jaartallen van de boekjes. De eerste twee moeten van mijn Opa Damm (1906) zijn geweest en die hebben we nooit gekend want mijn Opa Damm overleed in 1947.

Engeland, the place to be voor goochelboeken

Ik vroeg vaak goocheldozen en boeken voor mijn verjaardagen en op vakanties in Engeland kocht ik zoveel boeken tot mijn geld op was. Het bijzondere aan de goocheldozen is dat ik dezelfde nooit meer ben tegengekomen op rommelmarkten, Marktplaats en kringloopwinkels. Ik verzamel nu al meer dan 40 jaar goocheldozen en -boeken.

Ik herinner mij een boekwinkeltje bij de grote Kathedraal van Canterbury waar ik een grappig boek van o.a. Tommy Cooper vond. De boekwinkel “The Chauser Bookshop” bestaat nog steeds, ook online.

Vooral in Engeland vond ik veel boeken over de historie van de goochelkunst, wat mij heel erg interesseerde. Bijvoorbeeld van Milbourne Christopher uit 1975 en Edwin A. Dawes uit 1979. Exclusive Magical Secrets van Will Goldston is een van de eerste boeken die ik in 1977 tegenkwam en is van Dover Publications die heel erg veel op dit gebied hebben. Fantastisch boek als je van oude gravures houdt.

Inmiddels had ik boeken over Houdini en begon mijn verzameling sloten en sleutels en handboeien ook te groeien. In 1981 kocht ik een boek over lockpicking en met veel zelfstudie kon ik veel verschillende soorten sloten zonder problemen openmaken.


Links: het Rode Heksen vervolgingen boek en in het midden Tommy Cooper uit 1976. Het tweede boek van links is het boek uit 1874 De Onovertroffen Goochelaar en Tovenaar. Het Disney boek is gepubliceerd in 1973 (foto genomen in 1976).

Hechte vriendschap met Ger Copper

In 1981 zag ik in de krant dat Ger Copper zou optreden in de Speeldoos in Zaandam. In de pauze ging ik naar de kleedkamers. Ik mocht Ger laten zien wat ik al op het gebied van manipulatie kon en hij nodigde mij meteen uit om bij hem thuis langs te komen. Ik was 13 jaar en werd heel hartelijk ontvangen door Ger zijn vader en moeder en drie zussen. Ik ging steeds vaker naar Ger en onze vriendschap groeide uit tot een zeer hechte band.

Het bestuderen van oude trucs en Illusies en principes heeft mij zoveel inzicht gegeven dat Ger zich altijd verbaasde over mijn kennis. Hij vroeg ooit wat ik vond van zijn zwevende dame en ik legde hem haarfijn uit hoe hij dit deed. Hij begreep niet hoe zo’n 14-jarig jochie dit kon weten.

Iets later kreeg ik ook een aantal oude kostuums van Ger met geheime zakken er al in. Ik was toen nog slank en heb die nog vaak gebruikt. In mijn boekenverzameling kwam ik ook steeds vaker zijn naam tegen. Eerst in kinderboekjes, soms als voorwoord en andere helemaal door hem geschreven. In boeken uit goocheldozen, omdat de eigenaar van Hanky Panky een Nederlander was waar hij mee samenwerkte.

Ger en ik hebben, nadat hij berooid uit Spanje terugkwam, rond 1991/1992 het black-art opgezet. Ik heb als technische man samen met John Hedi (Jan Ossebaar) heel veel props gemaakt en bedacht en zó tien jaar lang allerlei shows gedaan met Ger, Richard Ross én Hans Klok. De naam: ‘The Black & Light company’ is ook van mijn hand.

Mijn laatste aankoop is een nieuw, zeer zeldzaam en verschrikkelijk duur, boek over de Secrets van Houdini waar er maar één van in Europa is volgens de schrijver. De serie ‘The Last Secrets of Houdini’ op tv van George Hardeen gerelateerd aan Theo Hardeen oftewel de broer van Houdini is dan ook Amerikaanse Sensatie, want alle geheimen daar kende ik al.

Op 80 vierkante meter heb ik straks mijn goochelverzameling


Peter Damm in zijn werkplaats/atelier

Vorig jaar augustus hebben we een groot huis gekocht in Drenthe en ik moet nog gaan verzinnen hoe mijn collectie van 500+ goochelboeken op een bepaalde volgorde te zetten. In Excel heb ik al gesorteerd op jaartal, alfabet of soort boek. Het kan nog alle kanten op. Ik ben net een beetje op orde met mijn nieuwe 80m2 werkplaats/atelier voor mijn vak als gitaarbouwer. Daarnaast 40m2 voor een recording studio en winkeltje. Maar ook 80m2 voor mijn hobby’s als goochelaar waarbij de grote speelkaarten, goocheldozen, goochelboeken en hoge hoeden verzamelingen kunnen worden tentoongesteld. Het gaat nog wel enige jaren kosten ben ik bang, maar ooit zal het klaar zijn. En dan laat ik het jullie heel graag zien.

Peter Damm

Noot van de redactie (5 maart 2021): Volg de NMU op Facebook en Instagram voor nog meer ‘boekenverhalen’. Elke dag een ander verhaal van o.a. Ted Winkel, Rafael Scholten, Rico Weeland, Johan de Man, Rafael (uit België), Lucas van Dijk en Michel van Zeist. Een extra reden dus om ook die kanalen te volgen.